Harvard Business Review dergisinin haziran sayısı çok güzel bir konuya değinmiş. Mühendis adayı okurlarım bu yazım özellikle sizin için. TKY/TQM dersinden ve fabrikalarda yaptığınız stajlarla 5S prensibini biliyor ve uyguluyorsunuz. Ama bu felseye bir “S” daha eklenmiş. Nedir bu yeni “S” ve neden ortaya çıktı? sorularınızı duyar gibiyim.
İşletmeler her ne kadar sürdürülebilir başarıyı hedeflese de, çok basit durumlar yüzünden sürdürülebilir hatalar zinciri oluşmaktadır. En basit deyimiyle, bir üretim sahasında fark edilen hatayı çözmek, o hatayı ilgili kişilere bildirmek yerine ertelemek ve bu hataya zamanla alışmak “işletme körlüğü” yaratmaktadır. Kişisel gelişime ve sistem gelişimine oldukça önem veren Japonlar, çalıştıkları birçok alanda ve farklı coğrafyalarda işletme körlüğü konusunda oldukça fazla araştırmalar yaparak kendi geliştirdikleri 6S felsefesini bilimsel verilerle ispatlamışlardır. Günümüzde üretim yapan birçok firma, bu felsefeden yararlanarak kendi işletmelerinde ve kişisel yaşam alanlarında başarı elde etmeye devam etmektedir. Otomotiv sanayisinde ‘Just in time’ üretim anlayışıyla çalışan birçok firma ve bunlardan en büyüğü olan Toyota, gerek çalışanlarını, gerekse çalıştığı yan sanayileri geliştirerek bu felsefeyle toplam kalite yönetimini bir bütün olarak paylaşmaktadır. Ne kadar fazla paylaşım ve ne kadar fazla başarılı uygulama, o kadar fazla kaliteli ürün ve iş gücü demektir.
İşletme körlüğünü olabildiğince azaltmak, işletme ve çalışan başarısını sürdürebilmek için önerilen yöntemler şunlardır:
- İşe yenilik getirmek esas alınmalıdır,
- Her ne iş olursa olsun, o işte coşku yaratmak başarıyı körükler,
- Hataları giderici özelliğe sahip olmak başarının yarısıdır,
- İlgi, üretkenliği ve paylaşımı artırdığı gibi farkındalık yaratır,
- Fikirlere değer verip empati kurmak körlüğe karşı meydan okumaktır.
Aslında, işletme körlüğü bir nevi ‘benlik’ hastalığından dolayı ortaya çıkmaktadır. Paylaşımı ve gelişimi önemsemeyen işletmeler ve kişiler zamanla kendi yeteneklerini köreltip hem çevrelerini hem de bulundukları işletmelere zarar vermektedir. Einstein’ın söylediği gibi: “Bilgi azalırsa ego artar, bilgi artarsa ego azalır”.
Japonların ortaya çıkardığı 6S felsefesinin işletmelerde uygulanması sayesinde malzemenin ve çalışma alanının kontrolü artar, işletme moralinin yüksek tutulmasını sağlar, takım çalışmasını teşvik eder, değeri ve çalışma güvenliğini artırır.
6S felsefesi:
- Seiri (Ayıklama): Zaman kaybını önler, iş güvenliğini artırır ve bakım maliyetini azaltır.
- Seiton (Düzen): İnsan enerji kaybını ortadan kaldırır, hareket yeteneğini artırır ve stok yönetimini basitleştirir.
- Seiso (Temizlik): Ürün kalitesini ve makine verimliliğini artırır, iş güvenliğine destek olur.
- Seiketsu (Standartlaştırma): Kontrol yeteneği kazandırır, gözlem ve ölçüm yapılmasını sağlar, iyileştirme yapılmasını teşvik eder.
- Shitsuke (Disiplin): Çalışanların motivasyonu ve özgüvenini artırır, sorumluluk bilincini geliştirir.
- Shiki (Moral): İşletmeyi geliştirir, işletme-çalışan arasında duygusal ve profesyonel bağ kurmasını sağlar ve iş güvenliğine katkıda bulunur.
6S felsefesi sayesinde, zaman kayıpları ortadan kalkar, makine arızaları azalır, işletme içi kullanım alanlarının kullanım verimleri artar. Temiz ve düzenli bir çalışma ortamı sağladığı gibi kazaları ve istenmeyen yaralanmaları önler. Bu sayede, güvenlik ve kalite artar, aynı zamanda önemli ölçüde verim sağlanır. Hem işletmelerin hem de çalışanların faydalanabileceği birçok gelişim yöntemleri bulunmaktadır. Fakat 6S prensibiyle toplam kalite yönetimi, daha verimli bir şekilde yönetilebilir.
Yararlanılan Kaynak: Soner Babüroğlu
MÜHENDİSİN ik'SI 