Zorlu ve yorucu bir iş analizi projesi gerçekleştirdikten sonra deneyimlerimden yola çıkarak bu konuda farkındalık yaratmak, nelere dikkat edilmesi gerektiğini sizinle paylaşmak istedim.
Hangi pozisyonların iş tanımı var/yok? Hangi pozisyonlar için iş analizi yapılacak? Kim/Kimlerle görüşülecek? gibi sorular, metotlar ve raporlarla geçen bir dönem geçirdim. İnsan kaynakları yönetiminin birçok süreci iş analizi ile ilişkilidir. Bu nedenle gelin, bu kavramı tanımlayarak başlayalım.
İş Analizi Nedir?
İş için işin niteliği, iş gereklerini (deneyim,eğitim,yabancı dil vb.), yetkinlikleri, çalışma koşullarını belirlemek amacıyla yapılan çalışmalar bütünü. Bu nedenle iş analizi çalışmaları, kurumların belirledikleri vizyon, misyon, değerlere ve stratejilere ulaşmalarında, insan kaynakları planlamasında,işe alımda,performans değerlendirmede, eğitim planlamada, kariyer planlamada kritik rol oynayan bir çalışmadır.
İş Analizinde Hangi Yöntemler Kullanılır?
Analiz edilecek işler tespit edildikten sonra hangi yöntem/yöntemlerin kullanılacağı belirlenir. Pozisyonun tanımını, sorumluluklarını, yetkilerini ve çalışma koşullarını öğrenebilmek, diğer birimlerle bağlantısını öğrenmek, iş süreçlerine hakim olabilmek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar; daha önce yapıldıysa var olan iş analizi çalışmalarını yeniden gözden geçirme (bilgi ve belge toplama), gözlem yöntemi, görüşme yöntemi, soru formu/anket doldurma yöntemidir. Bu yöntemleri ayrı ayrı uygulayabileceğiniz gibi hepsini kullanabilirsiniz. İşe uygun yöntem seçmeniz önemli. Bulunduğunuz sektör, firma ve analizini yaptığınız işe göre de zaman ve metot etütleri de yapmanız gerekebilir.
İş Analizi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Doğru bir analiz yapılabilmesi için çalışılacak bölümlerdeki çalışanlar süreç hakkında mutlaka bilgilendirilmelidir. Böylece daha ön yargı olmadan, açık iletişimle bilgi alış-verişi sağlanır.
- İş analizi yapılacak olan işin tüm süreçlerini öğrenebilmek için deneyimli ve gerekli bilgilere sahip olan kişilerle çalışılmalıdır.
İş Analizi Neden Önemli?
- İnsan kaynağını doğru planlamak için,
- Doğru işe doğru insanı seçmek için,
- Performans değerlendirmesini etkilediği için,
- Eğitim ve gelişim ihtiyacının tespiti için,
- Çalışan verimliliği için,
- Çalışanın kariyer yönetimi için.
İş analizi yapıldıktan sonra eden edilen bilgilerin ve sonuçların, hazırlanan iş analizi formunun denetlenmesini öneririm. Bununla birlikte bir kontrol yöntemi de hazırlanan formun uygulayıcılara göstererek onaylanmasıdır. Özetle, iş analizi süreci insan kaynakları yönetiminin temelidir ve insan kaynakları süreçlerinin doğru bir şekilde işleyebilmesi için yapılan iş analizleri oldukça önemlidir.